Hàng nghìn tỷ USD, 7 năm chờ đợi, và câu chuyện chưa kết thúc
Việt Nam lên hạng. Nhưng chúng ta chưa xong đâu.
Đêm qua, nhiều người không ngủ được
Không chỉ là những trader hay fund manager. Mà còn là những người bình thường - những người đã bỏ tiền tiết kiệm vào VNM, VIC, VCB từ 5-7 năm trước.
Họ không phải chuyên gia. Họ chỉ đơn giản tin rằng: “Việt Nam sẽ tốt hơn.”
Sáng nay, khi FTSE Russell chính thức công bố nâng hạng Việt Nam từ Frontier Market lên Secondary Emerging Market, câu trả lời đã rõ:
Họ đã đúng.
7 năm - Con số biết nói
Từ tháng 9/2018, Việt Nam được đưa vào Watch List của FTSE Russell. Đến hôm nay, 10/2025, chúng ta mới chính thức được nâng hạng.
7 năm.
Để so sánh:
Iceland được nâng từ Frontier lên Secondary Emerging chỉ mất 3 năm
UAE được thăng hạng trong 2 năm
Còn Pakistan? Họ đã từng là Secondary Emerging nhưng bị HẠ HẠNG xuống Frontier vào 9/2024
Vậy 7 năm của Việt Nam có lâu không?
Có. Nhưng đó không phải là điều tệ.
Vì trong 7 năm đó, chúng ta không chỉ chờ đợi. Chúng ta đã thay đổi từng bước một, chậm nhưng chắc.
Những con số không thể chối cãi
Quy mô FTSE Russell:
Các quỹ đầu tư toàn cầu theo chỉ số FTSE quản lý 15.9 nghìn tỷ USD
FTSE Russell theo dõi 98% thị trường có thể đầu tư toàn cầu, phủ sóng hơn 70 quốc gia
Dòng vốn dự kiến vào Việt Nam:
1.7 tỷ USD từ các quỹ ETF (ước tính SSI Securities)
Các quỹ chủ động (active funds) quản lý tài sản gấp 5 lần quỹ ETF - có thể đóng góp thêm 5-8 tỷ USD
Tổng cộng 20-25 tỷ USD trong giai đoạn 2025-2030 (nếu kết hợp với MSCI - theo World Bank)
Nhưng đừng để số liệu làm bạn say:
Tiền không đổ vào một lúc. Nó chảy từ từ trong 6-12 tháng. Và nó chỉ chảy vào những cổ phiếu đủ tốt - có room ngoại, có thanh khoản, có chất lượng.
Cái giá của việc nâng hạng
Báo chí sẽ viết về “thành công lịch sử.” Nhưng ít ai biết cái giá phải trả.
NPF Model (Non Pre-Funding):
Triển khai từ tháng 11/2024
Đây là thay đổi CƠ BẢN trong cách thức thanh toán
Trước đây: Nhà đầu tư nước ngoài phải có 100% tiền trước khi mua
Bây giờ: Công ty chứng khoán có thể cấp vốn, giống như các thị trường hiện đại
Nghe đơn giản? Nhưng để thay đổi điều này, phải sửa đổi hàng chục văn bản pháp luật, thuyết phục hàng trăm đơn vị liên quan, và chịu áp lực từ nhiều phía lo ngại về rủi ro.
Room ngoại:
Vẫn còn giới hạn ở nhiều ngành (ngân hàng 30%, hàng không 34%...)
Đây là điểm mà FTSE không thích, nhưng Việt Nam vẫn giữ vì lý do an ninh kinh tế
Đây là sự thỏa hiệp, không phải giải pháp hoàn hảo
Hạ tầng công nghệ:
Hàng trăm tỷ đồng đầu tư nâng cấp hệ thống
Đào tạo lại hàng nghìn nhân sự
Thay đổi quy trình làm việc đã quen thuộc 20 năm
Không có gì miễn phí. Mọi thứ đều có cái giá.
Bài học từ những kẻ thất bại
Pakistan - Câu chuyện cảnh báo:
Từng là thị trường Secondary Emerging với vốn hóa 100 tỷ USD năm 2017.
Đến 2023, vốn hóa chỉ còn 21 tỷ USD.
Tháng 9/2024, FTSE Russell chính thức HẠ HẠNG Pakistan xuống Frontier vì “không đủ số lượng cổ phiếu đạt tiêu chuẩn.”
Bài học:
Nâng hạng không phải “vé trọn đời”
Nếu thị trường suy yếu, bạn sẽ bị đá ra
Duy trì còn khó hơn đạt được
Hy Lạp - Câu chuyện hy vọng:
Đang được xem xét nâng từ Advanced Emerging lên Developed Market - cùng hạng với Mỹ, Nhật, Anh.
Họ đã đáp ứng đủ 22 tiêu chí chất lượng thị trường.
Nhưng FTSE vẫn chưa nâng. Vì họ muốn thấy sự ổn định THỰC SỰ, không phải chỉ đáp ứng tiêu chí trên giấy.
Bài học:
FTSE không vội vàng
Họ muốn thấy bằng chứng lâu dài
Việt Nam cũng vậy - chúng ta được nâng hạng vì đã chứng minh trong 7 năm, không phải vì may mắn
Những gì thực sự thay đổi (và không thay đổi)
SẼ thay đổi:
Dòng vốn ngoại vào ổn định hơn
Các công ty Việt Nam dễ huy động vốn quốc tế hơn
Uy tín thị trường tăng lên
Áp lực cải cách tiếp tục (đây vừa là thách thức, vừa là điều tốt)
KHÔNG thay đổi:
Chất lượng doanh nghiệp không tự động tốt lên
Nhà đầu tư tồi vẫn sẽ thua lỗ
Kinh tế vĩ mô vẫn là yếu tố quyết định
VN-Index không tự động bay lên 1800 điểm
Điều chúng tôi muốn nói với những người trẻ
Nếu bạn 25-30 tuổi, đang đọc bài này, hãy nhớ:
10 năm nữa, Việt Nam có thể là Advanced Emerging.
20 năm nữa, Việt Nam có thể là Developed Market.
Thế hệ bạn sẽ là những người:
Quản lý quỹ trăm tỷ đô đầu tư vào Đông Nam Á
Làm M&A cho các tập đoàn xuyên quốc gia
IPO công ty Việt trên NYSE, NASDAQ, London
Nhưng chỉ khi bạn chuẩn bị từ bây giờ.
Học tài chính. Học tiếng Anh. Học cách đọc báo cáo tài chính. Học cách phân tích thị trường.
Cơ hội không đợi người không sẵn sàng.
Lời khuyên thực tế cho nhà đầu tư
Đừng mua ngay hôm nay
Tôi nói thật. VN-Index hôm nay sẽ tăng mạnh vì tâm lý euphoria (hưng phấn thái quá).
Nhưng sau 1-2 tuần, khi cảm xúc lắng xuống, thị trường sẽ điều chỉnh.
Đó mới là lúc để mua.
Chọn đúng cổ phiếu
Không phải cổ phiếu nào cũng hưởng lợi:
Những cổ phiếu có lợi:
Blue-chip có room ngoại cao (HPG, MWG, FPT...)
Thanh khoản tốt
Fundamentals vững
Quản trị minh bạch
Những cổ phiếu không hưởng lợi:
Room ngoại đã full
Thanh khoản thấp
Công ty kém chất lượng
Thông tin không minh bạch
Tư duy dài hạn
Nếu bạn đầu tư vì tin vào Việt Nam, hãy giữ tầm nhìn 5-10 năm.
Nếu bạn chỉ muốn “lướt sóng” kiếm lời nhanh, tin nâng hạng không phải cho bạn.
Điều quan trọng nhất: Chúng ta vẫn còn nhiều việc phải làm
Nâng hạng không phải điểm đến. Đây chỉ là một trạm dừng.
Những vấn đề vẫn còn:
Room ngoại còn hạn chế
Nhiều công ty chất lượng kém
Thanh khoản chưa đủ tốt
Pháp luật vẫn thay đổi liên tục
Con đường phía trước:
1-2 năm tới: Duy trì tiêu chuẩn Secondary Emerging
3-5 năm tới: Tiến tới Advanced Emerging
10+ năm tới: Mơ về Developed Market
Nhưng tất cả phụ thuộc vào việc chúng ta có tiếp tục cải cách hay không.
Kết: Chúng ta chưa xong đâu
Hôm nay, Việt Nam được nâng hạng.
Nhưng đây không phải là lúc để tự mãn.
Pakistan đã từng nâng hạng. Rồi thất bại.
Việt Nam sẽ khác.
Không phải vì chúng ta đặc biệt.
Không phải vì chúng ta may mắn.
Mà vì chúng ta phải tiếp tục làm việc.
Hôm nay không phải ngày Việt Nam “được tặng” nâng hạng.
Hôm nay là ngày Việt Nam chứng minh rằng chúng ta xứng đáng.
Và ngày mai, chúng ta sẽ phải chứng minh lại.
Và ngày kia nữa.
Vì thành công không phải điểm đến. Thành công là hành trình.
Việt Nam. 7 năm đã qua. Nhưng chúng ta chưa xong đâu! 🇻🇳
Các số liệu trong bài có nguồn gốc từ: FTSE Russell Official Reports, SSI Securities, World Bank, và các báo cáo phân loại quốc gia FTSE 2024-2025.